Türkiye’de eşler arası miras paylaşımı

Miras, bir kişinin ölümü veya yokluğu durumunda yasal bir durumdur. Miras hukuku, ölen bir kişinin mülkünün bireylere ve gruplara dağıtımını yöneten hukuk dalıdır. Mal paylaşımı, mirasçının ölümünden sonra gerçekleşebilir. Mirasçılar arasında evli çiftler de bulunmaktadır. Mirasta ortağın payı miras hukukuna tabidir.

Peki, karı-koca arasında miras nasıl dağıtılır? Babanın mirası nasıl bölünür? Eşin mirastaki payı nedir? Bu soruların cevaplarını ve daha fazlasını Konya avukat tarafından derlenen yazılarımızda bulabilirsiniz.

Miras nedir?

“Miras nedir?” sorusu miras söz konusu olduğunda en önemli şeylerden biridir. Bir kişinin ölümünden kaynaklanan mülkiyet haklarına miras denir. Mülkiyet, hak ve yükümlülükler, özellikle birinci ve ikinci akrabalar olmak üzere yasal mirasçılara bırakılmıştır.

Miras hukukunda arazinin sahibine “mirasçı”, haleflerine ise “mirasçı” denir. Mirasçılar, mirasçının anne, baba, dede, torun, çocuk, eş gibi akrabaları olabileceği gibi, belirlenen mirasçıları da mirasçı belirleyebilir. Devlet yasal mirasçılardan biridir. Miras miktarı, mirasçı sayısı ve mirasçıların derecesine göre değişebilir.

Miras hukuku nedir?

Miras kanunları, mal paylaşımında önemli ilkeleri olan kanunları ifade eder. Miras hukuku, ölen bir kişinin mülkünün lehtarlarını yöneten yasa ve yönetmelikler dizisidir. Eşler ve çocuklar gibi bazı akrabalar miras hakkına sahiptir. Konya avukat bu noktada yardımcı olacaktır.

Mirasçılar ve terekeye alınacak paylar kişinin iradesine göre değişebilir. Bir sonraki kanun, mirasçının ölümünden sonra hak ve yükümlülüklerinin hukuki durumunu düzenleyen hukuk dalı, ölümünden sonra sahip olduğu hakkın devamıdır.

 Evlilik miras payı

Miras hukuku, çoğu durumda doğrudan mülksüzleştirmeyi yasaklar. Sağ kalan eş, diğer mirasçıların durumuna bağlı olarak mirastan pay alabilir. Yani eşin payı diğer mirasçılara göre değişiklik gösterebilir. Mirasın evlilik payı hakkında bilinmesi gerekenler;

Mirasçının eşi mirasçı olur ve mirasçının çocukları olursa mirasın 1/4’ü kesilir.

Mirasçının eşi, mirasçının ebeveynleri ile ortak mirasçı ise, mirasın 1/2’si kesilir. Mirasçının eşi mirasçı ise ve mirasçının dedesi ise mirasın 3/4’ü kesilir.

Mirasçının karısı, başka bir mirasçı yoksa, mirasın tamamını miras alabilir.

1 Ocak 2002’de eşler arasında mal ortaklığında “edinilmiş mal paylaşımı sistemi” uygulamaya konuldu. Ocak 2002’den önce evlenenler de bu kurala tabidir. Ancak, miras oranını ayrı bir anlaşmanın belirlediğini varsayalım. Bu durumda sözleşme hükümleri geçerlidir. Eşler arasında miras paylaşımı söz konusu olduğunda, “edindikleri mallara katılma süreci.” Boşanma, evliliğin iptali veya bir kişinin ölümü gibi durumlarda bu süreç takip edilir. Eşlerden biri vefat etmişse malın özeti olur, yaşayan eş mal almışsa iki ayrı tasfiye vardır;

Aile hukuku nedeniyle mülkiyet düzeni muafiyeti: Bu en önemli düzendir. Ölen eş ile sağ kalan eş arasındaki miras hakkı devralırken, ölenin mirasının mirası sorun olur. Bu yasal bir varis adından farklıdır. Bu havzada, bir çiftin “kabul edilebilir boyutu” ½ olarak belirlenmiştir. Miras hukuku nedeniyle mirasın ortadan kalkması: Mirasın devri, mülkiyet sisteminin dağılmasından sonra gelen bir süreçtir. Mirasın tasfiyesi için mirasın, ata mirasının tasfiyesi ile paylaşılması gerekir. Öte yandan, sulh mahkemesinin ilkeleri, ataerkil otoritenin feshinin aile mahkemesinin alanına girdiğini göstermektedir. Edinilmiş mal, mülkün kime ait olduğuna bakılmaksızın evlilik sırasında edinilen her şeydir.

Boşanma durumunda eşler arasında miras paylaşımı

Boşanma, her birine verilmiş yasal bir haktır. Boşanma sonrası miras konusunda birçok çekişme noktası vardır. Bu nedenle mirasçıları boşayacakları, birbirlerine mirasçı olan eşleri boşayabilecekleri, eşlerden birinin ölümü halinde mal paylaşımı (eşlerin payının yetkisi) ve dağılımın nasıl dağıtılacağı. boşanma davası devam ederken eşlerden birinin ölümü durumunda? Bunlar en sık sorulan ve araştırılan sorulardır. Bunlar emlak avukatlarının sıklıkla karşılaştığı ve cevap bulduğu sorular arasındadır.

Boşanan eşe miras hakkında soru sorulduğunda ve bu konuda ihtilaf çıktığında Türk Medeni Kanunu’nun (TTK) 181. maddesi devreye giriyor. UCM’nin yukarıda anılan maddesinde “boşanan eşler birbirlerinin kanuni mirasçısı olamazlar” açıkça belirtilmektedir. Ancak çift boşandığında tanık tarafından “atanmış bir varis” varsa durum farklıdır. Boşanan eşler, ölmeden önce vasiyetlerinde boşanmış kişinin adını miras olarak miras bırakmışlarsa mirastan yararlanabilirler.

Boşanma davası devam ederken eşlerden biri ölürse miras nasıl bölünür?

Peki, boşanma davası sırasında eşlerden biri ölürse, sağ kalan eş mirasçı olabilir mi? Boşanmanın sona ermesinden önce eşlerden birinin ölümü halinde, sağ kalanın mirası ve davada ölenin mirasçılarının adı ve/veya adı önemlidir. TTK’nın 181. maddesinde sağ kalan eşin mirasına ilişkin şu hüküm yer almaktadır;

181 (1): Bu durumda boşanmış eşler birbirlerine yasal mirasçı olamazlar ve uygulamada aksi öngörülmedikçe, boşanmadan önce yapılan vasiyetname ile kendilerine tanınan hakları kaybederler.  181 (2): Boşanma davası devam ederken ölen eşin mirasçılarından birinin davaya devam etmesi ve diğer eşin kusurunu ispat etmesi halinde önceki fıkra hükümleri uygulanır. Ayrıca, evlilik kararlaştırılmadan önce kadın veya yer veya kadın ölürse, ölüm evliliği sona erdirir. Ölen eşin mirasçıları kusur tespiti açısından boşanma davasına devam edebilirler. Mirasçılardan sadece biri davayı takip edebilir. Ölen kişinin mirasçıları arasında zorunlu bir dostluk yoktur ve mirasçılardan sadece biri yasal süreci takip edecektir. Mahkeme, sağ kalan eşin kusurlu olduğuna karar verirse, sağ kalan eş mirasçı olamaz.